Per 1 juli zal Johann Hurink (UT) de positie van wetenschappelijk directeur overnemen van Kees Vuik (TU Delft). Wij spraken Hurink alvast over zijn plannen voor het 4TU Applied Mathematics Institute, hoe volgens hem de toekomst van de wiskunde eruit ziet en wat de grootste kracht van de vier universiteiten samen is.
Voor de lezer die 4TU.AMI niet kent, wat doet AMI?
Het Applied Mathematics Institute houdt zich bezig met het faciliteren van onderzoek en onderwijs in de toegepaste wiskunde. Onze grootste kracht ligt in het bundelen van krachten van de vier universiteiten, zorgen dat dingen bij elkaar worden gebracht en beter zichtbaar worden.
Wij zijn een instituut voor Applied Mathematics. Dat betekent dat we echt iets aan de toepassingskant willen bijdragen. We moeten niet een houding hebben van we halen uit een vraagstuk alleen het stukje wiskunde eruit en de rest interesseert ons niet. De interface met de rest van de technologie, het bijdragen aan de maatschappij en aan de economie is erg belangrijk.
Op welke manieren werken jullie samen?
Als vier technische universiteiten zoeken we afstemming met elkaar bij het vormen van consortia en andere gezamenlijke projecten. Het voordeel hiervan is dat je van al de vier universiteiten echt de beste mensen per vakgebied naar voren kunt schuiven, je echt op de inhoud kunt selecteren. Naar buiten toe willen wij aanspreekpunt zijn voor vragen uit het veld. Bijvoorbeeld als er een behoefte is vanuit het bedrijfsleven naar een bepaald expertise, gaan wij voor hen op zoek naar de beste wiskundigen op dat gebied. En internationaal willen we ervoor zorgen dat Nederland opvalt en gevraagd wordt als partner bij interessante onderzoeksconsortia.
Die verbindende kracht van AMI is erg belangrijk, daar is al hard aan gewerkt door mijn voorganger Kees Vuik, en die wil ik verder uitbouwen. Mijn overtuiging is dat deze verbindingen het best bottom up tot stand kunnen komen. Het initiatief moet er al zijn bij de onderzoekers of het bedrijfsleven.
Heb je voorbeelden van zulke initiatieven?
Wij organiseren - op dit moment vooral voor de topics water, health, data science, resilience en energie - communitybijeenkomsten waar zowel onderzoekers als het bedrijfsleven aan deelnemen. Voor de bedrijven die op de voorgrond van deze ontwikkelingen willen staan, is dit netwerk van grote meerwaarde. Hier krijgen zij onder meer inzicht in de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen, kunnen zij hun uitdagingen inbrengen, samen met onderzoekers gemeenschappelijke projecten opstarten en afstudeeropdrachten definiëren. Verder ontmoeten zij hier ook jonge onderzoekers die voor hun mogelijk werknemers van de toekomst zijn.
Voor een jong onderzoeker is zo’n netwerk fijn om erachter te komen of een bepaald onderwerp interessant voor hem of haar is, de ruimte te krijgen om dat te ontdekken. En wij van AMI op onze beurt hebben het bedrijfsleven ook nodig bijvoorbeeld voor samenwerking in projecten of voor de medefinanciering van PHD-posities.
Ook ontwikkelen we onderwijsprojecten over de vier universiteiten heen zoals Blended Learning en organiseren we voor middelbare scholieren een wiskundewedstrijd; de Mathekalender.
Zijn er door de corona-crisis nieuwe vraagstukken op jullie afgekomen?
Ik zie dat inderdaad om mij heen bij collega’s in de wiskunde. Binnen de gezondheidszorg bijvoorbeeld op het niveau van het plannen van ziekenhuisbedden, maar ook op het virus zelf. Hoe verspreidt corona zich? Hoe ontwikkelen zich de aantallen? Je wilt het onder controle krijgen. Of bij de spoorwegen waar de schema’s van de treinen in een kort tijdsbestek aangepast moesten worden. De planning en analysekant van dit soort vraagstukken is vaak het werk van wiskundigen.
Wat is jouw achtergrond?
Mijn vakgebied is de operationele research oftewel de mathematische besliskunde. Dan moet je denken aan het optimaliseren van processen. Dat kunnen de productieplanningen binnen een bedrijf zijn maar ook de logistieke processen in de zorg. Veel van de afstudeerders in mijn richting komen terecht bij bedrijven als bijvoorbeeld de NS of ProRail of bij consultancy bedrijven als Witteveen & Bos en ORTEC. Ik denk dat planningen en het automatiseren ervan steeds belangrijker gaan worden. Dat zien wij ook nu in deze corona-tijd waarin organisaties nog flexibeler moeten kunnen reageren.
De focus van mijn onderzoek van de laatste jaren ligt op de smart grids; slimme netwerken om ons van energie te voorzien. Ik begon mij hierin vijftien jaar geleden te interesseren. Dit was echt curiosity driven. En vanuit mijn persoonlijke overtuiging dat we duurzamer moeten leven.
Ik geloof in een bottom up georganiseerd energiesysteem waarbij de energie lokaal wordt opgewekt en ook lokaal weer wordt verbruikt. Het afstemmen van al die onderdelen, niet alleen technisch maar ook op het niveau van de gebruikers en het juridische deel, daar heb je intelligente systemen voor nodig aangedreven door wiskundige modellen. Ik vind het fascinerend dat al die verschillende modellen oftewel stukjes wiskunde in één toepassingsgebied samenkomen en met elkaar verbonden moeten worden.
Ik voorzie dat hier de komende tien tot twintig jaar nog heel veel onderzoek op nodig is. Ik vind het belangrijk dat ik naast mijn werk voor AMI, aan dit relevante onderzoeksgebied verder kan werken en zo kan blijven bijdragen aan de ontwikkeling van ons vakgebied.
Wat zie je als de grootste kracht van 4TU?
Ik zie de slagkracht die je als vier universiteiten samen hebt als grootste verdienste van het 4TU verband. Die eenheid hebben we nodig om onze internationale positie waar te maken aangezien universiteiten in de ons omringende landen veel groter zijn.
Het mooie van een land als Nederland is dat we met de universiteiten zo dicht bij elkaar zitten dat het bijna als ‘’De Universiteit van Nederland’’ voelt. Met het verschil dat we de expertise van vier verschillende universiteiten tegelijk hebben.
Ik ben mij -misschien omdat ik zelf in Duitsland woon- van deze toegevoegde waarde extra bewust. Een Nederlander mag zich rijk voelen. Omdat het land zo dichtbevolkt is, liggen de mogelijkheden om de krachten te bundelen en samen te werken voor het oprapen.
Hoe zie je de toekomst van de wiskunde?
Wiskunde is onmisbaar, nu en in de toekomst. Wiskunde vormt, ondanks dat het een onzichtbaar element is, het hart van elke technologie. De vraagstukken worden steeds complexer. Denk aan verkeersmodellen, de energietransitie of de huidige coronacrisis. Voor de planning en controle die daarvoor nodig zijn, heb je wiskundige modellen nodig. Het beroep op wiskundigen zal naar mijn mening daarom alleen maar groter worden.