Planten als biologische schoonmakers van de rivier
Als hydrologen zijn we geïnteresseerd in de interactie tussen planten en de watercyclus. Traditionele voorbeelden zijn het meten van planttranspiratie, het opvangen van regen door het bladerdak of opsporing van droogtestress in de vegetatie. Nieuwe mondiale milieu-uitdagingen brengen echter ook een nieuwe rol voor planten met zich mee.
Plasticvervuiling is een opkomend gevaar vanwege de negatieve gevolgen ervan voor mens en milieu. Plastic afval van het land wordt door rivieren naar de kustzone meegevoerd. Tijdens een van onze meetcampagnes in de Saigon-rivier, Vietnam, ontdekten we dat de meeste plastics niet vrij rond drijven. Ze blijken allemaal vast te zitten in waterhyacinten (Eichhornia crassipes). De waterhyacint is een uitheemse exoot die oorspronkelijk uit het Amazonegebied komt. Inmiddels zijn ze in bijna alle (sub)tropische rivieren over de hele wereld te vinden.
Foto: Typisch voorbeeld van een waterhyacint in de Saigon-rivier die allerlei plastic heeft verzameld, variërend van koeldoezen tot plantenbakken.
Hoewel ze vaak als hinderlijk worden beschouwd, blijken ze uiterst effectief te zijn in het opvangen van plastic afval. Uit voorlopige gegevens die we in het veld hebben verzameld, blijkt dat tot 80% van de plasticvervuiling door hyacinten wordt opgevangen!
Foto: Planten en plastic gezien vanaf een drone op 100 meter hoogte. Vanuit de ruimte zijn de hyacinten nog steeds te zien, omdat ze erg groen zijn ten opzichte van het water.
We werken nu aan twee ideeën om deze bevinding te gebruiken. Ten eerste kunnen hyacinten vanuit de ruimte worden gezien. Het monitoren van hyacinten kan dus een potentieel effectieve manier zijn om hotspots van plasticvervuiling op te sporen in rivieren. Ten tweede, als we de waterhyacinten op slimme plekken kunnen vangen en eruit halen, kunnen we waarschijnlijk ook een aanzienlijk deel van de plastics onderscheppen vóórdat ze de zee bereiken. De planten zelf kunnen worden verwerkt tot biobrandstof, ambachtsproducten en meubels. Ook hier spelen planten een cruciale rol bij het oplossen van een wereldwijde milieu-uitdaging.